Protez stomatiti, hareketli protezlerde bulunan diş etlerinin kronik inflamatuar bir durumudur. Dişsizlerde daha sık görünen bir oral lezyonudur. Protez kullananların üçte birini etkiler. Literatürdeki en belirgin etiyolojik faktörler, kötü oturan protezlerin neden olduğu travma, kötü ağız ve protez hijyeni ve enfeksiyöz bir faktördür. Protez stomatiti genellikle bir mantar türü olan kandidadan kaynaklanır. Ağzınızda az miktarda kandida olması normaldir. Ancak bir dengesizlik olduğunda, kandida kontrolden çıkarak mantar enfeksiyonuna neden olabilir.
Dengesiz bir protezin yarattığı travma ve protezin sürekli takılması da bu hastalığı teşvik eder. Protez stomatiti, protein,diyabetli, vitamin A ve B eksikliği veya demir eksikliği prevalansında (Belirli bir süre içinde bir hastalığın toplumda görülme sıklığını gösteren ölçüt) etkili olan sistemik faktörler de ve bağışıklık sistemi tedavisi gören hastalarda daha sık görülür.
Prostetik Stomatit Varlığının Belirtileri
Klinik belirtiler, papiller hiperplazi (damaktaki tat alma tomurcuklarının iltihaplanması) ile birlikte olabilen lokalize veya genelleşmiş enflamasyondur. Etkilenen doku alanı özellikle damakta kızarıklık, tahriş veya şişlik olarak görülür. Açık renkli yamalar gibi görünen pamukçuk diş etlerinde, dudaklarda, yanak içlerinde, dilde ve damakta görülebilir. Ayrıca yutkunurken ağrı veya rahatsızlık, ağızda ve boğazda ağrıya da neden olur. Bazı insanlarda ağız kenarında çatlamalarla kendini gösterir.
Protez stomatiti genellikle asemptomatiktir ve genellikle bir sağlık uzmanı tarafından tespit edilir. Bu nedenle diş hekiminize düzenli ziyaretler yapmanız önemlidir.
Protez Stomatiti Ne Kadar Yaygındır?
Protez stomatiti, protez kullanıcılarını etkileyen en yaygın durumlardan biridir. Araştırma çalışmaları, durumun takma diş kullananların %70’ini etkilediğini göstermiştir. İstatiksel olarak, tam protez takan kişilerin, kısmi protez takan kişilere göre durumu geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Protezle İlişkili Stomatite Ne Sebep Olur?
Protez stomatitinin gelişmesine neden olabilecek birkaç faktör vardır. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
- Protezleri uzun süre takmak
- Kötü ağız hijyeni
- Şeker ve karbonhidrat açısından zengin bir diyet
- Sigara içmek
- Alkol kullanımı
- Geniş spektrumlu antibiyotikler
Diğer risk faktörleri şunları içerir:
- Yaş ( durum 65 yaş ve üstü kişilerde daha sık görülür)
- Beslenme eksiklikleri
- Endokrin işlev bozukluğu
- Bağışıklığı baskılama
Protez Stomatiti Bulaşıcı mıdır?
Genellikle değildir. Protezle ilişkili stomatit, halihazırda risk altında olmayan kişilerde bulaşıcı değildir. Bununla birlikte, oral pamukçuğa eğilimli olanlar, kendilerine kandida geçerse durumu geliştirebilirler.
Protez Stomatiti Nasıl Teşhis Edilir?
Genel olarak, oral stomatit diş muayenesi sırasında teşhis edilir. Diş hekiminiz, ağzınızdaki kızarıklığa göre durumunuz olup olmadığını anlayabilir. Ayrıca ağzınızı temizleyebilir ve tanınızı doğrulamak için numuneyi bir patoloji laboratuvarına gönderebilirler.
Protez Stomatitini Nasıl Tedavi Edersiniz?
Birkaç farklı tedavi seçeneği vardır:
- Mantar önleyici tedavi : İlk savunma hattı genellikle nistatin veya mikonazol gibi mantar önleyici ilaçlardır. Bu ilaçlar genellikle pastil olarak verilir. Bazı durumlarda, semptomlarınızı azaltmak için size mantar önleyici merhemler verilebilir.
- Lazer tedavisi : Diş hekiminiz, özellikle mantar önleyici ilaçlar işe yaramadığında oral stomatiti tedavi etmek için düşük enerjili lazer tedavisi kullanabilir.
- Cerrahi işlem : Bazı hastalar damaklarında küçük nodüller geliştirir. Bu, takma dişinize müdahale edebilir ve düzgün oturmasını engelleyebilir. Bu durumlarda, diş hekiminiz bu nodülleri çıkarmak için küçük bir ameliyat yapabilir. Ayrıca diş hekiminiz, mikroorganizmaların takma dişinizi kirletmesini önlemek temizleyecek ve parlatacaktır. Ayrıca ısırmanızı kontrol edecek ve gerekli ayarlamaları yapacaklardır. Bazı durumlarda yeni bir takma diş gerekli olabilir.
Protez Stomatiti Riskinizi Nasıl Azaltabilirsiniz?
Önlemenin en iyi yolu mükemmel bir ağız hijyeni uygulamaktır. Dişlerinizi ve diş etlerinizi günde en az iki kere fırçalayın ve antimikrobiyal gargara ile çalkalayın. Oral enfeksiyon riskinizi artırabileceğinden sigara içmekten de kaçınmalısınız. Son olarak, takma dişlerinizi her gün en az 8 saat çıkardığınızdan emin olun. Bu, dokularınızı dinlendirecek ve protez yaralarının gelişmesini önleyecektir.