Diş prosedürleri söz konusu olduğunda diş çekimi, hastaların en çok korktuğu işlemler arasındadır. Ekzodonti olarak da adlandırılan diş çekimi, bir dişin çene kemiğindeki yuvasından çıkarılmasını içerir. Diş hekiminiz ekstarksiyonu (diş çekimi) düşünmeden önce, dişinizi onarmaya ve düzeltmeye çalışmak için her türlü çabayı gösterecektir. Ancak bazı durumlarda diş çekimi gerekli olabilir. Unutulmaması gerekir ki diş çekimi her zaman son çözümdür.
Ekstraksiyon Nedenleri:
Şiddetli diş hasarı/travma : Bazı dişlerde o kadar derin çürüme ve hasar (kırık veya çatlak) vardır ki bunlar tedavi edilemez. Örneğin, ileri diş eti hastalığından etkilenen dişlerin çekilmesi gerekebilir. Diş eti hastalığı kötüleştikçe, dişi çevreleyen kemik desteğini bırakarak genellikle ekstarksiyon tek çözüm olacak şekilde gevşer.
Kötü amaçlı işlevsiz dişler: Ağız sağlığı üzerinde nihai ve olumsuz bir etkiye neden olabilecek olası komplikasyonlardan kaçınmak için diş hekiminiz uyumsuz veya işe yaramaz dişlerin çekilmesini önerebilir.
Ortodontik tedavi: Diş telleri gibi ortodontik tedavi, daha iyi diş hizalaması için gerekli alanın sağlanması için dişlerin çekilmesini gerektirebilir.
Ekstra dişler: Supernümerer dişler olarak da adlandırılan ekstra dişler, diğer dişlerin çıkmasını engelleyebilir.
Radyasyon: Baş ve boyun radyasyon tedavisi, enfeksiyon gibi olası komplikasyonlardan kaçınmak için radyasyon alanındaki dişlerin çekilmesini gerektirebilir.
Kemoterapi: Kemoterapi bağışıklık sistemini zayıflatır, diş enfeksiyon riskini arttırarak, ekstraksiyon riskini de arttırır.
Organ nakli: Organ nakli sonrası reçete edilen immünosüpresif ilaçlar diş enfeksiyonu olasılığını arttırabilir. Bu nedenle, bazı dişlerin organ nakli öncesinde çekilmesi gerekir.
Yaygın olarak çekilen dişler: 20’lik diş çekimi en yaygın kategorilerden biridir. Birçok diş hekimi, potansiyel problemleri ortadan kaldırmak için 20’lik dişlerin tamamen gelişmeden önce çıkarılmasını önerecektir. Oluşabilecek bir sorun, yüzeyde bulunan ve ağızda büyümek için yer olmayan etkilenmiş bir dişin gelişmesidir. Gömülü dişlerle ilişkili diğer problemler arasında enfeksiyon, bitişik dişlerin bozulması, ısırma sorunu ve diş eti hastalığı bulunur.
Ekstraksiyon Tipleri:
Basit Ekstraksiyonlar: Cerrahi alet kullanmadan dişin çıkarılmasını içerir. Prosedür, özellikle gevşek bebek dişlerinde oldukça basittir. Diş eti çizgisinin üzerindeki diş, forseps aletleri ve geleneksel aletler kullanılarak kolayca çıkarılabilir. Genel olarak diş yapısı (sert dokular) diş eti çizgisinin üzerinde olmalıdır. Ek olarak, kök iyi durumda ve düz olmalıdır. Böyle bir durumda, bu basit prosedür tavsiye edilir. Diş hekiminiz, dişi ekstraksiyon forsepsi adı verilen özel pense ile kavrayacak ve çıkarmadan önce gevşetmek için ileri geri hareket ettirecektir. Bazen dişi ve dişeti arasına oturan bir luxator adı verilen cerrahi bir kesme aleti dişin gevşemesine yardımcı olmak için kullanılır. Ayrıca küçük tornavidaya benzer aletler ile diş ve çevresindeki kemik arasında kama yaparlar. Alet dişe baskı uygulayarak dişin soketini genişletmeye ve bağını ayırmaya yardımcı olur.
Cerrahi Ekstraksiyonlar: Diş diş eti çizgisinin altında kırılırsa veya ciddi şekilde hasar görmüşse, enfekte olmuşsa veya onarılması zorsa cerrahi prosedür önerilir. Prosedür anestezi, insizyon ve flep yükselmesi, periodontal ligament liflerinin serbest bırakılması, güvenlik ağı yerleştirilmesi, dişin kesilmesi, gevşetilmesi ve yükseltilmesini içerir. Bu prosedür genellikle daha karmaşıktır. Bu nedenle diş hekiminiz dişinizi uyuşturmadan önce sizi sakinleştirebilir. Örneğin, diş eti veya kemik dokusu, diş hekiminizin dişleri görmesini veya erişmesini zorlaştıracak şekilde dişi kaplayabilir ya da sarabilir. Eğer öyleyse, hekiminizin bu dokuyu kesmesi, kaldırması veya çıkarması gerekecektir. İşlemden sonra ekstraksiyon bölgesine dikiş atılması veya kemik (doğal veya sentetik)eklemesi gerekebilir. Bazı dikişler emilebilir ve kendiliğinden parçalanır, diğerleri ise genellikle ameliyattan yaklaşık bir hafta sonra diş hekiminizin dikişleri almasını gerektirir.
Modern Ekstraksiyonlar : Cerrahi ekstraksiyonlarda neşter ve cerrahi kesme aletleri hala yaygın olarak kullanılırken, bu tür prosedürlerde dental lazerlerin ve elektrocerrahi kullanımı artmaktadır. Lazerler kesmek için yüksek enerjili ışınları kullanırken elektrocerrahi kesmek için kontrollü ısı kullanır. Geleneksel cerrahi işlemlerine kıyasla faydaları arasında daha az hassasiyet, bitişik yapılara daha az hasar verme, daha az kanama, ve hızlı iyileşme süresi vardır. Dezavantajları arasında daha yüksek maliyetler, prosedür sırasında yanma kokusu ve bunları doğrudan diş çıkarmak için kullanmamak yer alır.
Diş çekimi sonrası nelerle karşılaşacağınız konusunda endişeli misiniz?
İyileşme süreciniz birkaç faktöre bağlı olarak biraz değişebilirken, iyileşme genellikle yedi ila on gün içerisinde gerçekleşir. Diş çekiminden sonraki ilk iki gün ciddi bakım ve dikkat gerektirir.
Granülasyon dokusu iyileşme sürecinde önemli bir rol oynar ve pıhtıyı korumaya yardımcı olur. Diş çekildiğinde, granülasyon dokusu yaklaşık bir hafta sonra oluşur ve ekstraksiyon bölgesini yeni kemik oluşana kadar korur ve bu yaklaşık sekiz hafta sürer. Diş çekimi iyileşme sürenizi hızlandırmak için, açık soketi korumak ve kan pıhtısını rahatsız etmekten kaçınmak için önlemler alabilirsiniz.
Diş çekimi sonrası ne yapılmalı;
Gün1 ve 2:
Ekstraksiyondan sonra en az 24 saat dinlenin, aktiviteleri sınırlandırın. Uzanırken başınızı hafifçe kaldırmak (yükseltmek) iyi bir fikirdir.
- Kan pıhtısının oluşması için gazlı bezi en az birkaç saat ağzınızda bırakınız. Daha sonra gerektiği kadar değiştirebilirsiniz.
- Ağzınızı hemen durulamaktan kaçının, çünkü oluşan pıhtıyı yerinden çıkarabilir ve iyileşme sürenizi etkileyebilir. Ayrıca pipetle içmekten, tükürmekten, sıcak sıvılar veya alkol içmekten kaçınmalısınız.
- Mümkünse, özellikle diş ağzın üst yarısından çıkarılmışsa, burnunuzu çekmekten ve hapşırmaktan kaçının.
- İşlemi takip eden en az üç gün boyunca sigara içmemeli veya tütün ürünü kullanmamalısınız.
- Ağrı kesicileri reçete edildiği gibi alın. Enflamasyonu da azaltabilirler.
- Yanağınızdaki bir buz torbası ile şişmeyi bir seferde 10-20 dakika azaltın veya en aza indirin.
- Kan pıhtısını bozabilecek ve normal iyileşmeyi geciktirebilecek veya önleyebilecek herhangi bir şeyden kaçının.
Hızlı iyileşme için ipuçları:
3 ila 10 gün arası iyileşme devam ederken diğer sorunları önlemek için bu basit önelmeleri alın;
- Bakterileri öldürmek için ağzınızı tuzlu su ile durulayın veya ılık suda bir tutam tuz ile durulayın.
- Bu süre zarfında düzenli fırçalamayı veya diş ipini atlamayın, ancak çıkarılan dişin yanındaki dişleri temizlemekten kaçının.
- Çok fazla çiğneme gerektirmeyen yumuşak, sağlıklı yiyecekler ve atıştırmalıklar yiyin. Cips yemeyin ve çorba, yoğurt gibi benzeri yiyeceklere sadık kalın.
Sağlıklı bir iyileşme sürecinin sağlanması
Ekstraksiyondan sonra, diş hekiminiz veya ağız cerrahınız size ekstraksiyon sonrası özel rejiminizi bildirecektir. İyileşme süresi her hasta için farklıdır, ancak sağlıklı bir iyileşme süreci sağlamak için adımlar atabilirsiniz. En hızlı iyileşme ve en iyi sonuç için ekstraksiyon bölgesine nazikçe davranmayı, diş hekiminizin tavsiyelerini takip etmeyi ve bakımı unutmayın.
