Diş ağrısı tek bir dişi veya birden fazla dişi etkileyebilir. Ayrıca diş etleri ve çene gibi ağzın diğer kısımlarında ağrı eşlik edebilir.
Tüm dişlerin aniden ağrımasına neden olabilecek birkaç faktör ve durum vardır. Bazı durumlarda, bu koşullardan biri diğerine yol açabilir.
Bu yazımızda, ani ve yoğun diş ağrısının olası nedenlerini belirteceğiz.
Diş Eti Hastalığı
Diş eti hastalığı, 30 yaş üstü yetişkinlerin yaklaşık %47’sini ve 65 yaş üstü yetişkinlerin yaklaşık %70’ini etkiler.
Diş eti hastalığının iki aşaması vardır; diş eti iltihabı ve periodontitis.
Diş eti iltihabı, diş eti hastalığının erken aşamasıdır. Diş eti iltihabı olan kişilerde kırmızı, şiş veya kanayan diş etleri görülebilir.
Periodontitis, diş etlerinin dişlerden çekilmeye başladığı diş eti hastalığının sonraki aşamasıdır. Tedavi edilmeyen diş eti iltihabı periodontite yol açabilir. Periodontitisin bazı poltansiyel belirtileri ve semptomları şunları içerir;
Ağız kokusu
Sıcak veya soğuğa duyarlı dişler
Diş eti enfeksiyonları
Diş apseleri
Dişlerde veya çenede ağrı
Diş etlerinin altında kemik kaybı
Gevşek veya eksik dişler
Kişi ısırdığında dişlerin bir araya gelme şeklinde bir değişiklik
Tedavisi
Diş eti iltihabı tedavisi, iyi ağız hijyeni uygulamayı ve düzenli diş temizliği yapmayı içerir. Bu tedaviler diş hastalığına neden olan bakterileri azaltmaya yardımcı olur.
Genel olarak, periodontitis daha kapsamlı tedavi gerektirir. Ciddiyetine bağlı olarak, tedavi seçenekleri şunları içerebilir;
Diş eti iltihabını tedavi etmek için oral veya topikal ilaçlar
Antibiyotikler, diş eti enfeksiyonlarını ve diş apselerini tedavi etmek için
Diş eti çizgisinin altındaki diş kök yüzeylerinin derinlemesine temizlenmesi
Düzeltici diş ameliyatı
Diş çekimi
Zayıf Diş Minesi
Dişler, mine adı verilen sertleştirilmiş bir dış katman ve dentin adı verilen daha yumuşak bir iç katmandan oluşurf.
Dentin, dişin içindeki sinirlere bağlanan küçük tübüllerden oluşur. Zayıf ve aşınmış diş minesi bu tübülleri açığa çıkararak ısı ve soğuğun sinirlere ulaşmasını sağlar. Bu, diş hassasiyetine ve ağrıya neden olur.
Diş hassasiyeti, kişi dişlerini fırçaladığında veya dişlerin. Dişlerin sıcak veya soğuk yiyeceklere veya sıvılara maruz bıraktığında ortaya çıkma eğilimindedir. Ağrı ani ve keskin olabilir. Bununla birlikte, bazı kişiler diş hassasiyetini sürekli donuk bir ağrı olarak yaşarlar.
Birden fazla dişinde zayıf ve aşınmış minesi olan kişilerde yaygın diş ağrısı olabilir.
Tedavisi
Diş çürüğü belirtisi yoksa, diş hekimi duyarsızlaştırıcı bir diş macunu kullanmayı önerebilir. Diş minesini korumaya yardımcı olmak için etkilenen dişlere bir florür jeli veya duyarsızlaştırıcı madde de uygulayabilirler.
Mevcut çürüme belirtisi varsa, daha fazla tedavi gerekli olacaktır.
Diş Boşlukları veya Apseler
Diş boşluğu, dişin mine yüzeyinde gelişen bir deliktir. Tedavi edilmeyen boşluklar büyüyebilir, dişin daha derin yapılarına ve muhtemelen dişin özüne veya sinirine kadar uzanabilir. Bu, diğer dişlere veya çeneye yayılabilen ağrıya neden olabilir.
Bazı durumlarda, diş boşluğu diş apsesine neden olabilir. Bu, dişin içinde veya diş etinin derinliklerinde oluşabilen bir enfeksiyon cebidir. Diş apsesinin bazı olası belirtileri şunlardır;
Kırmızı veya şiş diş etleri
Diş etlerinde, dişlerde veya çenede ani ve şiddetli ağrı
Isırma ve çiğneme esnasında ağrı
Şişmiş yüz veya yanak
Ateş
Diş Gıcırdatma
Diş gıcırdatma için tıbbi terim bruksizmdir. Sıklıkla stres veya kaygı sonucu ortaya çıkan bir alışkanlıktır. Dişlerini gıcırdatan veya sıkan insanlar bunu uyku sırasında yapma eğilimindedir.
Bruksizm diş minesini aşındırır. Ayrıca dişlere zarar verebilir dişleri kırabilir ve yaygın ağrıya neden olabilir.
Dişlerini gıcırdatan veya sıkan kişilerde aşağıdaki belirtiler de görülebilir;
Baş ağrısı
Özellikle sabahları çene ve kulak ağrısı
Yüz veya boyun kaslarında gerginlik
Genişlemiş çene kasları
Tedavisi
Uyku sırasında bruksizmi önlemek için diş hekimi geceleri ağız koruyucu takmayı önerebilir. Bu, üst ve alt dişlerin birbirine temas etmesini önler.
Aşağıdaki tedaviler,
Stres veya kaygı nedeniyle dişlerini gıcırdatan kişiler için de faydalı olabilir;
Yoga
Derin nefes egzersizleri
Meditasyon
Masaj
Uzun süredir dişlerini gıcırdatan kişiler, herhangi bir hasarı onarmak için kapsamlı diş bakımına ihtiyaç duyabilirler.
Temporomandibular Eklem Sendromu
TME sendromu, çene TME’sini kaslarını etkileyen kas-iskelet sistemi rahatsızlığıdır. Bu eklem, alt çeneyi kafatasına bağlar.
TME sendromlu kişilerde çene, kulak veya şakakta ani veya şiddetli ağrı olabilir. Bu ağrı dişlere de yayılabilir.
Bu sendromun diğer bazı potansiyel semptomları şunları içerir;
Çeneyi hareket ettirmede zorluk
Ağız açarken veya kapatırken tıklama, patlama veya taşlama sesi
Çene kaymasık
Baş ağrıları veya migren atakları
Yüzün şişmesi
Aşağıdaki faktörler ve koşullar TME sendromu riskini arttırabilir;
Diş gıcırdatma
Yanlış hizalanmış dişler
Artrit
Çene çıkığı
Yüz yaralanması
Tedavisi
TME sendromunun tedavisi kısmen nedenine bağlıdır. Bazı potansiyel tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Reçetesiz veya reçeteli ağrı kesici ilaçlar ve nonsteroid antinflamatuar ilaçlar
Dirençli çene egzersizleri
Ağız koruyucu takmak
Sıcak veya soğuk paketler uygulamak
Transkujtanöz elektriksel sinir stimülasyon tedavisi
Akupunktur
Kartikosteroidler
Belirtiler şiddetli ise çene ameliyatı
Kalabalık Dişler ve Maloklüzyon
Çapraşık dişler birbirine baskı yapabilir ve bu da ağrıya neden olabilir. Ayrıca ağız kapalıyken çenenin yanlış hizalanmasına neden olabilirler. Diş hekimleri buna maloklüzyon der.
Çapraşık dişler ve maloklüzyon, ağzın bir veya daha fazla bölgesinde basınç ve ağrı hissine neden olabilir. Bazı durumlarda tüm dişlerde ağrı olabilir.
Çapraşık dişlerin diğer bazı potansiyel belirtileri şunlardır;
Çapraşık veya örtüşen dişler
Ağız arkasındaki ağrı (20 yaş dişlerinden)
Zamanla dişlerde veya ısırığın şeklindeki değişiklikler
Tedavisi
Çapraşık dişler ağrıya neden olmasının yanı sıra bakteri barındırabilir, diş çürüğü ve diğer ağız sağlığı sorunları riskini arttırır. Bu tür sorunları önlemek veya tedavi etmek için diş hekimi aşağıdakilerden birini veya birkaçını önerebilir:
Ağızda boşluk oluşturmak için bir veya daha fazla dişin çekilmesi
Dişleri yeniden hizalamak için bir tutucu veya sabit diş teli takmak
Maloklüzyon tedavisi için çene düzeltme ameliyatı
Sinüzit
Sinüzit, sinüslerin iltihaplanması için kullanılan tıbbi terimdir. Sinüsler, elmacık kemikleri ve alnın arkasında yer alan küçük, hava dolu boşluklardır.
Sinüzit çenede ani baskı ve ağrıya neden olabilir ve bu dişlere da yansıyabilir. Ağrılı veya hassas olabilecek diğer alanlar şunlardır;
Alın
Göz bölgesi
Yanaklar
Sinüzitin diğer bazı potansiyel semptomları şunları içerir;
Sinüs tıkanıklığı
Yeşil veya sarı burun. Akıntısı
Ağız kokusu
Yüksek Ateş
Tedavisi
Çoğu sinüzit vakası 2-3 hafta içerisinde iyileşir. Bu süre zarfında, kişi aşağıdaki ev tedavilerini deneyebilir;
Ağrı kesici ilaçlar
Burun dekonjestanları
Sıcak kompresler
Semptomlar devam ederse veya ağrı şiddetliyse, kişi doktora görünmelidir. Sinüzit bakteriyel bir enfeksiyonun sonucuysa, doktor enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotik reçete edebilir.
Bazı durumlarda, doktor sinüs iltihabını tedavi etmek için kortikosteroid burun damlaları da reçete edebilir.
Doktora Ne Zaman Görünmelisiniz?
Diş ağrısı birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Ancak tek başına ağrı belirtilerine bakarak nedeni teşhis etmek mümkün değildir, bu nedenle kişi herhangi bir diş ağrısı yaşarsa diş hekimine görünmelidir. Bazı diş ağrısı türleri acil tedaviye ihtiyaç olduğunu gösterir. Örneğin, herhangi bir diş apsesi belirtisi yaşayan herkes acil diş randevusu almalıdır.
Nadir durumlarda, tedavi edilmemiş diş apselerinden kaynaklanan enfeksiyonlar vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Bu ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.
Sonuç olarak;
Tüm dişlerde ani ağrının birçok potansiyel nedeni vardır. Diş uyuşturma jelleri, sıcak kompresler ve ağrı kesici ilaçlar gibi evde uygulanan tedaviler diş ağrısını geçici olarak dindirebilir.
Ancak bu tedaviler diş ağrısının altında yatan nedeni ortadan kaldırmaz. Herhangi bir diş ağrısı yaşayan kişiler, teşhis ve uygun tedavi için diş hekimine başvurmalıdır. Er ya da geç diş hekimine görünmek, ağız sağlığı sorunlarının kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.
