Dentin, diş yapısının doğrudan minenin altındaki kısmıdır. Dentin aşırı duyarlılığı, en sık bildirilen diş sorunları arasındadır. Dentin aşırı duyarlılığı, dentin hassasiyeti olarak da adlandırılır.
Bu, soğuk veya sıcak bir şey yemek gibi rutin bir şey yaparken ortaya çıkan ağrı ve kötü estetik görünüm nedeniyle etkilenen bireyin yaşam kalitesinde önemli ölçüde bir bozulmaya neden olabilir.
Dentin aşırı duyarlılığının nedenleri nelerdir?
Dentin hassasiyetinin başlıca nedenlerinden biri, dişlerin köklerini açığa çıkaran diş eti çizgisidir. Diş tacının aksine, kökler mine denilen sert koruyucu tabaka ile özrtülmez. Kökler öncelikle dişi besleyen sinirle bağlantı görevi gören küçük tübüllerden oluşur. Tatlı, soğuk veya sıcak yiyecek ve içecekler gibi uyaranlara maruz kaldıklarında, etkilenen kişi dentin aşırı duyarlılığı olarak adlandırılan aşırı bir his yaşar.
Dentin aşırı duyarlılığını hangi faktörler tetikleyebilir?
Dişleri sert fırçalama ; Dişleri çok sert fırçalamak, dişi kaplayan koruyucu yüzeyi aşındırabilir. Mine hasarı dentinin açığa çıkmasına ve dolayısıyla dentin aşırı duyarlılığına neden olur.
Diş eti çekilmesi; Diş eti çekilmesinin önde gelen nedenlerinden biri periodontal (diş eti) hastalıklarıdır. Diş eti hastalığı, diş etlerinin diş eti çizgisinden çekilmesine ve aşağıdaki dentinin açığa çıkmasına neden olabilir, bu da dentin hassasiyetine yol açar.
Kırık dişler; Kırık dişler, bakterilerin dişin özüne girmesine izin vererek iltihaplanma ve diş hassasiyeti ile sonuçlanabilir.
Diş gıcırdatma; Bruksizmde olduğu gibi dişlerin düzenli olarak sıkılması veya gıcırdatılması da koruyucu yüzeyin bozulmasına neden olarak dentin hassasiyeti ile sonuçlanabilir.
Diş beyazlatma için hidrojen peroksit veya kabartma tozu gibi aşındırıcı ajanların aşırı kullanımı, diş minesine zarar verebilir ve daha derin diş katmanlarının maruz kalmasına neden olarak diş hassasiyetine yol açabilir.
Diş yüzeyinde plak birikmesi de diş hassasiyetine katkıda bulunabilir.
Ağız gargaralarının aşırı coşkulu kullanımı, özellikle dentin açığa çıkarsa diş hassasiyeti şansını da arttırabilir. Gargarada bulunan asitler diş hassasiyetini daha da arttırabilir.
Özellikle turşu, domates ve çay gibi oldukça asitli gıdaların tüketilmesinden kaynaklanan mine erezyonu dentin hassasiyetine neden olabilir.
Diş taşı temizliği, diş kaplama, diş dolguları gibi bazı diş prosedürleri dentin hassasiyetine neden olabilir. Bununla birlikte, bu prosedürlerin neden olduğu hassasiyet genellikle işlemden sonraki 4 ila 6 hafta içinde düzelir.
Dentin aşırı duyarlılığı nasıl tedavi edilir?
Herhangi bir tedaviye başlamadan önce dentin aşırı duyarlılığının doğru bir şekişlde teşhisi gereklidir. Tıbbi geçmiş, ağrı yoğunluğu, ağrı stabilitesi ve ağrıyı abartan veya azaltan faktörlerin oluşturulmasına yardımcı olacaktır. Şüpheli dişin hassasiyetini ortaya çıkarmak için bir hava jeti, bir su spreyi veya bir sonda kullanımı gibi çeşitli teşhis yöntemleri kullanılabilir.
Teşhis sonrası, dentin aşırı duyarlılığı çeşitli yöntemlerle tedavi edilir.
Dentin aşırı duyarlılığına katkıda bulunan faktörlerin ortadan kaldırılması: Hatalı diş fırçalama tekniği gibi etiyolojik faktörlerin düzeltilmesi, erken oklüzal temaslar gibi dişlenme ile ilgili sorunların düzeltilmesi ve yüksek oranda asidik gıdaların tüketiminin kısıtlanması, dentin aşırı duyarlılığının tedavisinde önemlidir.
Dentin aşırı duyarlılığının duyarsızlaştırma ajanlarının uygulanması ile tedavi edilmesi: Duyarlılığı gidermek için çeşitli tipte duyarsızlaştırma maddeleri mevcuttur. Bunlar, temel olarak uygulama yöntemine göre iki türe ayrılır;
Evde uygulama : Bu yöntem karmaşık değildir ve rasyoneldir, burada hasta duyarsızlaştırma maddesini kendi kendine uygulayabilir. Evde kullanılan duyarsızlaştırma ajanlarından bazıları gargaralar, sakızlar, diş macunları ve diş tozları şeklindedir.
Diş kliniklerinde uygulama: Ev yöntemlerinden farklı olarak, bu yöntem daha az dişi kapsar ve daha pahalıdır. Yaygın duyarsızlaştırma ajanlarından bazıları potasyum nitrat, %2 sodyum florür, oksalatlar, cilalar, dentin bağlama ajanları, kompozit ve biyoglastı içerir. Bu ajanlarya dentin tübüllerini kapatarak ya da ağrıya neden olan sinir uyarılarının iletimini kesintiye uğratarak etkilerini azaltırlar.
Hastaları düzenli randevulara ayak uydurmaya, hassasiyete neden olan yiyecekleri ve aktiviteleri sınırlamaya ve yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanmaya teşvik etmek önemlidir.
Dentin aşırı duyarlılığı dişlerin ve diş etlerinin çok fazla kuvvetle fırçalanmasından da kaynaklanabileceğinden, hastanın fırçalama tekniğini de kontrol etmek gerekir.
Dentin aşırı duyarlılığı günlük aktivitelerin keyfini ve yaşam kalitesini etkiler ve birçok hasta bunun yönetilebilir bir durum olduğunun farkında değildir. Diş hekimleri olarak , hasta eğitimi ve dentin aşırı duyarlılığı yönetiminde ön saflarda yer alabilir ve hastalarımızın yaşamlarında olumlu değişiklikler yapabiliriz. Küçük bir adım gibi gelebilir, ancak dentin aşırı duyarlılığını çözmek hem diş hekimleri, personel hem de hastalar için ödüllendirici bir kazançtır.
